Z tego wpisu dowiesz się:

• czym jest umowa?
• jakie są formy zawierania umów?
• czy aktualnie możliwe jest zawieranie umów przez tzw. środki komunikacji elektronicznej?

Czym jest umowa?

Umowa to nic innego jak złożenie zgodnych oświadczeń woli przez kontrahentów, które dotyczą woli zawarcia określonej umowy oraz jej szczegółowych warunków. Dla ważności każdej umowy, niezależnie od jej formy, niezbędna jest wola stron.

Czym jest oświadczenie woli?

Zgodnie z obowiązującym prawem cywilnym jest to wola osoby dokonującej czynności prawnej, która może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również ujawnienie jej w postaci elektronicznej (art. 60 kodeksu cywilnego).

Wielu z nas nie zdaje sobie sprawy, iż na co dzień zawiera szereg umów. Jedną z najczęściej przytaczanych umów życia codziennego jest umowa sprzedaży, zawierana w zasadzie przez każdego prawie codziennie. Kupując pieczywo w piekarni lub benzynę na stacji paliw zawieramy umowę sprzedaży, właśnie na podstawie złożenia zgodnych oświadczeń woli.

Czy możliwość zawierania umów jest prawnie ograniczona?

W polskim prawie cywilnym jedną z najważniejszych zasad jest zasada swobody umów. Została ona uregulowana w art. 353(1) kodeksu cywilnego. Ma ona niezwykle ważne znaczenie przy zawieraniu umów pomiędzy stronami, ponieważ pozwala, z zastrzeżeniem pewnych wyjątków, zawierać umowy z dowolnie wybranymi kontrahentami, na dowolnych warunkach oraz co do zasady w wybranej przez siebie formie tzn. to Ty i Twój kontrahent decydujecie jaką zawrzecie umowę, na jakich zasadach i w jakiej formie.

Jedynym obligatoryjnym warunkiem do spełnienia przy zawieraniu umowy jest zapewnienie, by jej treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Kto decyduje w jaki sposób zostanie zawarta umowa?

Co do zasady strony umowy – umowa może zostać bowiem zawarta w dowolnej formie – w tym poprzez wiadomość e-mail, sms czy wiadomość prywatną w Social mediach.

Wyjątek!

W ustawach są określone wyjątki kiedy umowa musi być zawarta w określonej formie np. aktu notarialnego, w przeciwnym razie umowa będzie nieważna albo nie wywoła określonych skutków na których nam zależy.

Najczęściej zawieraną umową, do zawarcia której niezbędne jest zachowanie formy szczególnej, tj. formy aktu notarialnego jest przeniesienie własności nieruchomości, czyli potocznie mówiąc jej sprzedaż. Wybór odpowiedniej formy umowy jest niezwykle ważny, aby zapobiec zarzutowi nieważności umowy.

Jakie są formy zawarcia umowy?

Prawo polskie przewiduje szereg form, których lista znajduje się poniżej.

1. Umowa w formie aktu notarialnego

Potrzebna do zawarcia:
– umowy zbycia nieruchomości
– małżeńskiej umowy majątkowej,
– założenia spółki komandytowej, spółki z o.o.
(nie dot. spółek zakładanych przez system S24)

2. Umowa z podpisami notarialnie poświadczonymi

Potrzebna do zawarcia:
– umowy zbycia udziałów w spółce z o.o.
– umowę zbycia, wydzierżawienia przedsiębiorstwa

3. Umowa w formie pisemnej z datą pewną

4. Umowa zawarta w „zwykłej” formie pisemnej

To umowa, którą strony drukują, podpisują odręcznie i każda ze stron posiada własny oryginalny egzemplarz umowy.
Dotychczas bardzo popularna forma, w szczególności między przedsiębiorcami. Aktualnie najbardziej popularne są dwie następne formy.

Uwaga!

Formy pisemnej wymaga:
– przeniesienie praw autorskich np. do zdjęć z sesji zdjęciowej,
– umowa leasingu,
-umowa o pracę.

5. Umowa w formie elektronicznej

Wbrew pozorom nie jest to umowa, której treść była ustalona w e-mailu.
Jest to umowa opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym. W praktyce oznacza to zapisanie umowy np. w formacie pdf i podpisanie kwalifikowanym e-podpisem.

Ważne!

Podpisanie umowy w formie elektronicznej, tj. kwalifikowanym podpisem elektronicznym, jest równoważne w skutkach z zawarciem umowy w formie pisemnej (z własnoręcznym podpisem).

6. Umowa w formie dokumentowej

Umowa, której warunki zostały ustalone w wiadomości przesłanej za pośrednictwem poczty e-mail, smsie, wiadomości prywatnej za pośrednictwem komunikatorów internetowych i innych.

Wymogiem dla zachowania formy dokumentowej jest:
1. złożenie oświadczenia woli,
2. w postaci dokumentu tj. nośnika informacji umożliwiający zapoznanie się z treścią oświadczenia,
3. możliwość ustalenia osoby składającej oświadczenie.

Formy dokumentowej wymaga np. umowa pożyczki, której wartość przekracza 1000 złotych.

7. Umowa ustna

Umowa ustna to ustalenie w rozmowie warunków współpracy i zobowiązanie się do ich wypełnienia.
Jest to forma umowy, którą odradzam ze względu na:
– krótką pamięć stron w zakresie tego na co się umówiły i często wynikające z tego tytułu spory,
– trudności w udowodnieniu na co strony się umówiły i zdecydowane przedłużenie procesu sądowego o zapłatę.